İstanbul Hükümeti’nin ve İşgal Güçleri’nin Kışkırtmaları Sonucu Çıkan Ayaklanmalar

0
169

İstanbul Hükümeti’nin ve İşgal Güçleri’nin Kışkırtmaları Sonucu Çıkan Ayaklanmalar:

En yaygın olan ayaklanmalardır. İtilaf devletleri milli uyanışı ezmek için ellerinden gelen çabayı harcamış, İstanbul Hükümeti ile işbirliği yaparak, ajandaları vasıtasıyla halkın padişaha ve dine olan bağlılığını kullanmışlardır. Milli Mücadelecilerin Hilafete, Saltanata ve şeriata (dine) karşı oldukları vurgulandı.

Bolu-Düzce-Hendek-Adapazarı Ayaklanmaları:

* İşgalci devletler Geyve bölgesindeki milli kuvvetleri yıpratmak böylece boğazları ellerinde tutabilmek için bölgede İstanbul Hükümeti ile birlikte “din ve halifelik elden gidiyor” propagandasıyla halkı ayaklandırmışlardır (12 Nisan 1920).
* Bu bölgedeki Çerkez toplulukları üzerinde de etkili olunmuş ve ayaklanmaların mahiyeti genişlemiştir.
* Ali Fuat ve Refet Bey’in gayretleriyle ayaklanmalar bastırılmıştır. Düzce’de ikinci bir ayaklanma daha meydana gelmişse de eski suçluların affedilmesi şartıyla ayaklanma sona erdirilmiştir (23 Eylül 1920).

Yozgat Ayaklanması:

* İstanbul Hükümeti’nin kışkırtıcı faaliyetleri sonucu meydana gelmiştir.
* Yozgat ve Zile’de 18. yy’dan beri yarı bağımsız bir hayat sürmeye alışmış bazı aileler (Çapanoğulları gibi) TBMM’ye kuşku ile bakarak padişah ve halifelik taraftarlığı adı altında ayaklanmışlardır.
* Boğazlayan, Şarkışla, Yıldızeli, Tokat, Zile ve Çorum bölgelerine yayılan ayaklanmaların bastırılması için Çolak İbrahim görevlendirilmiştir. Çerkez Ethem’in de yardımıyla Milli Kuvvetler bu bölgelerdeki ayaklanmaları bastırmışlardır.
* Yozgat’ta ikinci bir ayaklanma meydana . gelmişse de başarılı olmamıştır.

Afyon Ayaklanması:

* Yunanalıların kışkırtamısıyla Çopur Musa önderliğinde meydana gelmiştir.
* Milli ‘ Kuvvetlere yenilen Çopur Musa Yunanlılara sığınmak zornda kalmıştır.

Konya Ayaklanması:

* Yunan, Fransız ve İtalyan ajanlarının etkisiyle önce Bozkır’da ayaklanma çıkmıştır.
* Bozkır ayaklanması kısa sürede bastırılmış ardından Konya’da bir ayaklanma meydana gelmiştir. Ayaklanmanın bastırıldığı bir dönemde Delibaş Mehmet önderliğinde Çumra’da yeni bir ayaklanma çıkarılmıştır.
* Delibaş Mehmet’in sıkıştırılması üzerine, Fransızlara sığınmış, daha sonra Yunanlıların hizmetine girmiştir. Konya bölgesindeki ayaklanmalar 16 Kasım 1920’de tamamen sona ermiştir.

Milli Aşireti Ayaklanması:

* Urfa’nın Fransızlara karşı savunulmasında yararlı hizmetlerde bulunmuş olan Milli Aşireti yine Fransızların etkisiyle milli hükümete karşı ayaklanma çıkarmıştır.
* Milli Aşireti ayaklanması Milli kuvvetler ve bölgedeki vatansever aşiret kuvvetleri tarafından bastırılmıştır.

* Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da Ali Batı, Şeyh Eşref, Cemil Çeto adını taşıyan ayaklanmalar meydana gelmiş; fakat milli kuvvetlerin kahramanca mücadeleleri soncu bastırılmıştır.

Önceki MakaleKurtuluş Savaşı Dönemi – İstanbul Hükümeti’nce Yürütülen Ayaklanmalar
Sonraki MakaleAzınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar Hakkında Bilgi

Sizin Düşünceniz Nedir?

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz