Bir yerde hava basıncının değişmesinin nedenleri nelerini ve rüzgarın nasıl oluştuğunu araştırınız. Rüzgar nasıl oluşur, rüzgarın oluşumu.
Hava basınca bazı bölgelerde sürekli olarak çeşitlilik göstermektedir, bunun altında yatan birtakım sebepler vardır bunları başlıklar halinde; sıcaklık, yükselti, hava yoğunluğu, yerçekimi, mevsim, dünyanın günlük hareketi gibi başlıklar altında inceleyebiliriz.
a) Sıcaklık (Termik Etken)
Basıncı en çok etkileyen etmen sıcaklıktır.Isınan hava genleşerek yükselir. Gazların seyrelmesi nedeniyle basınç düşer ve alçak basınç alanı oluşur. Soğuyan havada Gaz molekülleri sıkışarak ağırlaşır. Ağırlaşan gazlar yeryüzüne doğru yığılır ve yüksek basınç alanı oluşur.
b) Yükselti
Yükselti arttıkça yerçekimi ve atmosferdeki gazların miktarı azalır. Bunlara bağlı olarak basınç düşer.
c) Hava Yoğunluğu (Dinamik Etken)
1 m3 havanın içerisindeki gazların miktarına hava yoğunluğu denir. Yoğunluk Su buharına ve toz zerreciklerine göre değişir.
d) Yerçekimi
Dünya’nın geoid şekli nedeniyle yerçekiminin Ekvator’dan kutuplara doğru artması, basıncın kutuplarda yüksek olmasının nedenlerinden biridir.
e) Mevsim
Mevsimlerin basınç üzerindeki etkisi ılıman kuşakta belirgindir. Yaz aylarında ısınmanın etkisiyle karalar alçak basınç, denizler ise yüksek basınç alanıdır. Kışın ise denizler alçak basınç, karalar yüksek basınç alanıdır. Bu durum sıcaklığın basınç üzerindeki etkisini kanıtlar.
f) Dünya’nın Günlük Hareketi
Dünya, ekseni çevresinde döndüğü için hava akımları yönlerinden sapar. Sapmalar sonucu 30° enlemlerinde alçalıcı hava hareketleri ile yoğunluk arttığından basınç yükselir ve dinamik yüksek basınç alanı oluşur.
Rüzgar nasıl oluşur?
Yüksek atmosfer basıncından düşük atmosfer basıncına doğru hareket eden havaya rüzgar denir. Tanımdan da anlaşılacağı gibi rüzgarın temel sebeplerinden birisi basınçtır. Burada bahsi geçen yüksek basınç ve düşük basınç bölgelerinin oluşumuna etki eden faktör ise Güneş’tir. Çünkü gün boyu güneş ışınları eşit bir şekilde yeryüzü tarafından emilmezler. Yani bazı bölgeler çok fazla enerji alırken bazı bölgeler az enerji almaktadırlar. Böylece farklı atmosfer basınçları görülmektedir.
