Kocaeli ili Marmara denizinin doğuya doğru devamı olan izmit körfezi vasıtasıyla iki kısma ayrılır Bu körfezin kuzeyinde kalan kesimlerinde az yüksek Kocaeli tepeleri vardır. Bu tepeler içinde en yükseği olan, İzmit şehrinin kuzeybatısındaki Çene Dağında yük* sektik 645 m. yi bulur.
Bu tepelik alan ile körfez arasında bir yalı şeridi bulunur ki,bu kesim için bazı ecnebi seyyahlar tarafından «Kocaeli Rivierası» tâbiri kullanılmıştır. Körfezin kuzey ve kuzeydoğusunda limit Ovası adı verilen küçük bir ova bulunur.
Bu ova ile daha doğuda bulunan Sapanca golü çukur alanı arasında as yüksek bir eşik vardır.
İzmit körfezinin güneyinde samanlı dağları yükselir Arazi, izmit körfezine dökülen akarsuların vadileri ile yarışmıştır.
İzmit Körfezi kıyılarında ılık bir iklim bu körfezin kuzey ve güneyini kaplıyan dağlık kesimler üzerinde daha sert bir iklim hüküm sürer. Kocaeli dağlık kütlesinin soğuk kuzey rüzgârlarına tesir etmesi yüzünden kışlar dik geçer.
İzmit cehrinde hüküm süren iklim «Riviera» adı verilen bu kıyılara misâl olarak alınabilir. 1929 dan beri çalışan İzmit Meteoroloji İstasyonunun rasatlarına göre en sıcak ay ortalaması (ağustos) 23’4, ensoğuk ay (ocak) ortalaması 5,7 dır.
Aynı istasyonun yıllık ortalama sıcaklığı 14’3, yıllık yağış tutarı ortalama olarak 786 mm. dir. Bu yağış miktarının % 34 ü kısın, % 18 i ilkbaharda, % 20 si yazın, % 28 i ise sonbaharda düşer.
Netice olarak Kocaeli ili ikliminin, Akdeniz iklimi file Karadeniz iklimi arasında bir geçiş şekli meydana getirdiği söylenebilir. Yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar da yağışlı ve nisbeten ılık geçer.
Kocaeli’nin Karadeniz’e bakan kıyıları ile, güneyde izmit Körfezine bakan kıyılarının iklimi arasında büyük ayrılıklar göze çarpar. Kuzeyde Karadeniz kıyılarında yazlar oldukça serin geçtiği halde, güneyde çok sıcak geçer.
Kısın kuzeyin çok soğuk olmasına karşılık güney diktir. Yağış tutarı da kuzeyden güneye doğru azalır. Samanlı Dağları’nm körfeze bakan kısımları da, Karadeniz kıyılarına benzer.
Yağış miktarı da, bu kesimde, biraz daha farklıdır. Rüzgârlar kışın (ocak ayı) kuzey ve kuzeydoğudan yazın (temmuz) kuzeydoğudan eser.
