Mayoz Bölünmenin Evreleri Hakkında Bilgi

Mayoz Bölünmenin Evreleri

Mayoz bölünme birbirini izleyen iki bölünmeyi kapsar. Bunlardan birinde kromozom sayısı yarıya iner. 11. bölünmede kromozom sayısı sabit tutulur. Birinci bölünme prof az I, metafaz I, anafaz I, telofaz I, ikinci bölünme; profaz II, metafaz II, anafaz II, telofaz II, şeklinde safhalara ayrılarak incelenir.

1. Bölünme

Profaz I

• Kromatin iplik kısalır, kalınlaşır, kromozom ha­lini alır.
• Homolog kromozomlar yan yana gelir ve birbi­rine sarılır. Bu olaya sinapsis denir.
• Her kromozom iki kromatidden oluştuğu için homolog kromozomlar dörtlü demetler halinde görülür. Bu 4 kromatidden oluşan gruplara tet-rad denir (1 tetrad = 4 kromatid = Bir homolog kromozom çifti).
• Bir hücredeki tetrad sayısı N kromozom sayısı­na eşittir.
• Sinapsis haldeki kromozomlar birbirinden ayrılır­ken kardeş olmayan kromatidler arasında parça değişimi olabilir. Bu olaya krossing-over denir.
• Krossin-over kromozomların gen dizilişini de­ğiştirildiğinden kalıtsal çeşitliliği artırıcıdır.
• Her mayoz bölünmede ve her homolog kromo­zom çifti arasında krossing-over olmayabilir.
• Profazın sonunda çekirdek zarı ve çekirdekçik erir, iğ iplikleri oluşur.

Metafaz I:

• Homolog kromozomlar hücrenin ekvator düzle minde sıralanırlar.
• İğ iplikleri kromozomların sentromerlerine bağ lanır ve kutuplara doğru çekmeye başlar.

Anafaz I:

• Homolog kromozomlar birbirinden ayrılır ve ay­rı kutuplara doğru çekilir.
• Hücrenin kutuplarında bulunan kromozomlar ana hücrenin kromozomlarının yarısı kadardır. (Anafaz I de sentromerlerin bölünmediğine ve bir kromozomu oluşturan iki kromatidin birlikte taşındığına dikkat ediniz.)

Telofaz I:

• Kutuplara çekilen kromozomların etrafında çe­kirdek zarı oluşur.
• Sitoplazma ikiye bölünür.
• Böylece diploid bir hücreden monoploid iki hücre oluşur.

2. Bölünme

Basit bir mitoz bölünmedir. Burada kromozom eşlenmesi görülmez. Çünkü I. bölünme sonunda oluşan hücrelerde    kromozomlar eşlenmiş durumdadır. Hücre sayısı 4 olur.

Profaz II:

• Çekirdek zarı kaybolur.
• Çok hızlı cereyan eder.

Metafaz II

• Her kromozom kardeş olmayan iki kromatitden meydana gelmiştir.
• Kromozomlar ekvator düzlemi üzerinde topla­nırlar.

Anafaz II:

• İğ iplikçikler kısalır.
• Kardeş olmayan kromatidler birbirinden ayrıla­rak kutuplara doğru çekilirler.

Telofaz II:

• Kromozomlarda çekirdek zarı oluşur.
• 4 tane haploid (N) kromozomlu hücre meyda­na gelir.
• Üreme hücreleri mayoz bölünme ile oluşurlar ve birçok canlıda n sayıda kromozoma sahiptirler.