Mesnevi, Mevlana’nın ünlü eseri; tasavvuf konularını işleyen 25618 beyitlik (koşa) Farsça mesnevi; ölçüsü aruzun fâ-ilatün , fâilâtün , fâilün, kalıbıdır; uyak düzeni, bütün mesnevilerde olduğu gibi tam bir özgürlük ve rahatlık sağlar: aa bb cc dd… gibi. İlk on sekiz koşasını kendi yazdığı, gerisini Hüsamettin Çelebi’ye yazdırdığı belirtilen bu büyük eser, dinsel, tasavvufi bir aşk ve sezgi, dünyayı değerlendiriş amacı güden örnek öykülerle (mesel) birbirine bağlanarak sürer; birçoğunun başka eserlerde göze çarpan kökenleri bellidir: Kelile ve Dimne, Mantıkü’t Tayr gibi. Mevlevi tekkelerinin baş okuma kitabı oldu. Özellikle Sultan Veled’in örgütlediği Mevlevilik, bu Mesnevi’yi okumayı başlıca ilke saydı.
